اقدام پژوهی

اقدام پژوهی

اقدام پژوهی : اگر شما فرهنگی گرامی به دنبال قوی ترین و بهترین نمونه های اقدام پژوهی معلمان و دانشگاه فرهنگیان می گردید جای درستی را انتخاب کرده اید. بهترین و خارق العاده ترین نمونه های کامل اقدام پژوهی را می توانید از این سایت دریافت نمایید. اگر نیاز به مشاوره دارید می توانید با ما تماس بگیرید. در غیر اینصورت می توانید مقالات اقدام پژوهی خود را بنا بر سلیقه و پست سازمانی تان انتخاب نمایید.

اقدام پژوهی چیست ؟

اقدام پژوهی یکی از روش های تحقیق به شمار می آید و به شکل نظام مند ، کارآمد و سازنده می باشد . با توجه به اینکه اتفاق نظر بر سر مفاهیم مربوط به اقدام پژوهی وجود ندارد یکی از بحث برانگیزترین روش های تحقیق در علوم اجتماعی می باشد . اقدام پژوهی از طرفی روش خاص خود را دارد و از طرف دیگر به پژوهشگر اجازه می دهد براساس تفکر خلاقانه ، تجربه و دانش خود به راه حل و نتایج جدید دست یابد .

برای دانلود اقدام پژوهی با رویکرد ساحتی و به روز کلیک کنید 

اقدام پژوهی در مباحث اجتماعی ، تربیتی ، روانشناختی و مخصوصاً مسائل مربوط به آموزش و پرورش و مدارس از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است . بی تردید مطالعه منابع مربوط به اقدام پژوهی به پژوهشگران کمک می کند تا در انجام تحقیقات و پژوهش های خود تخصص و مهارت لازم را کسب نمایند .در زمینه اقدام پژوهی منابع متعددی به نگارش درآمده است .

گاه بهترین کار مطالعه مقاله های معتبر در این رابطه است.اما براساس تجربه می توان گفت معلمان و دانشجویان در مسیر اقدام پژوهی به منبعی آسان و در عین حال جامع و علمی تحت عنوان «اقدام پژوهی » نیاز دارند .

تاثیر معلم پژوهنده بر اعتلای سطح علمی کشور

امروزه در پی گسترش روز افزون نظام های آموزشی و ایجاد تغییرات پی در پی در ساختار و برنامه های آموزشی،  ضرورت افزایش اثربخشی و کارایی تعلیم و تربیت بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. از یک طرف دگرگونی ها و تحولات بسیار در زمینه های مختلف علوم و تکنولوژی سبب تغییر روش های تدریس و لزوم آشنایی معلمان با فناوری های جدید آموزشی شده است. از طرف دیگر حفظ تداوم کیفیت و اثربخشی تدریس مستلزم شناسایی مشکلات و چالش های پیش رو و پیش بینی نشده است.

هدف تمام برنامه های ضمن خدمت آموزش و پرورش راهنمایی، هدایت و توانمند شدن معلمان در جهت بهبود تدریس است. معلم، حلقه ضعیف فرآیند آموزش و پرورش که مورد بازرسی قرار گیرد نیست بلکه در خط مقدم تعلیم و تربیت قرار دارد و هر اقدامی که بتواند به بهبود و مرمت نقش بی بدیل معلم در فرآیند آموزشی و تربیتی کمک کند(از جمله اقدام پژوهی) گامی بزرگ درپیشبرد اهداف نظام تعلیم و تربیت است.

نقش تعریف شده اقدام پژوهی برای معلمان

اساسی ترین نقش تعریف شده برای معلمان در نظام های آموزشی”یاددهی” می باشد .در واقع موضوع “یاددهی” در فرایند آموزش در چارچوب فعالیتهای معلمان به ظهور می رسد و عمده ترین مفهوم در تعریف نقش معلم به حساب می آید.

درسالهای اخیر محققان حوزه تعلیم و تربیت در راستای موثرتر ساختن فرایند یاددهی وظیفه دیگری برای معلمان ترسیم نموده اند که از آن تحت عنوان”اقدام پژوهی”  یاد می شود.

منظور و مقصود اصلی ازاقدام پژوهی نیز شناسایی نقاط ضعف و مشکلات موجود در فرایند فعالیتهای آموزشی، طراحی برنامه مناسب برای مداخله در برنامه های جاری، ارزشیابی بروندادهای آموزشی و توسعه استراتژیهای موثر برای فعالیتهای آتی می باشد.

نقش اساسی و مهم معلمان در نظام تحقیقاتی کشور

حال با توجه به نقش اساسی و مهم معلمان در نظام تحقیقاتی کشور باید گفت که متأسفانه یکی از کلیدی ترین و مهم­ترین ضعف­های کشور در این واقعیت رخ می­نماید که معلمان صرفاً در نقش آموزشی خود تحلیل یافته­اند و محدود شده­اند، حال آن که در جهان امروز منطق آموزش صرف را به هیچ روی نمی­توان به ذهن متبادر ساخت.

پیامدهای اقدام ­پژوهی از نظر محققان   

1. – پژوهنده شدن معلم سبب رشد پرسشگری در محیط مدرسه و کلاس می­شود.
2. – حس تعلق و مشارکت جویی را بین معلمان افزایش می­دهد.
3. – فاصله بین نظر و عمل را که مورد انتقاد اکثر صاحب نظران تعلیم و تربیت است از بین می‌برد.
4. – پژوهنده شدن معلمان آنان را به آزادی و استقلال رهنمون می­کند.
5. – باعث بالا رفتن پایگاه اجتماعی معلمان و تقویت عزت نفس در آنان می­شود.
6. – سبب بهـبود توانـایی­ها و مهـارت­های معلمان و موجب خودسـازی و خودآموزی معلـمان می­شود.
7. – نتایج پژوهش از بالا یا بیرون به مدرسه و کلاس صادر نمی­شود بلکه به همت معلم و همکاران او بدست می­آید.

این معلمان حرفه ای باور دارند که تدریس یک جریان پژوهشی است و آنها با تفکرمی توانند در فرآیند یاددهی- یادگیری تاثیر گذار باشند و به عنوان یک صاحب نظر اظهار نظر نمایند منظور از معلم پژوهنده، معلمان و دیگر کارکنان آموزش و پرورش که به منظور اثربخش کردن آموزش، مدیریت و بهسازی آن به صورت فردی و گروهی، در پژوهش­های ویژه آموزشی فعالانه مشارکت می­کنند تا نتایج حاصل از آن بلافاصله در حل مسائل کلاس­های درسی و مدرسه به کار گیرند و فرایند یادگیری و یاددهی را بهبود بخشند.

هدف از اجرای برنامه­ی معلم پژوهنده چگونه محقق می شود؟

هدف از اجرای برنامه­ی معلم پژوهنده، تشویق معلمان به رویکردهای علمی و پژوهشی در حل مسائل کلاس درس و مدرسه است تا از این راه روحیه و بینش علمی در بدنه­ی آموزش و پرورش سراسر کشور رشد یابد. همچنین ارج نهادن به تجربه­های پژوهشی و نو آورانه­ء معلمان، تقویت خودباوری در آنان و فراهم ساختن زمینه­های لازم برای رشد و ارتقای دانش آنان از طریق پژوهش در عمل، از اهداف دیگر طرح معلم پژوهنده است .

چرا اقدام پژوهی در سطوح مختلف آموزشی نیاز است ؟

یک محقق برتر و اقدام پژوه خارق العاده ، شخصی است که ویژگی های منحصر به فردی دارد. این شخص هرگز اطلاعات دیگران را کپی نمی کند. تجربیات دیگران را به نام خود جا نمی زند. از اقدام پژوهی همکاران نت برداری نمی کند. او هرگز به برتری در جشنواره نمی اندیشد. یک معلم و اقدام پژوه موفق و خارق العاده فقط به فکر انجام پژوهش عملی به منظور کمک به دانش آموزان است. او فقط به بهبودی کلاس و مدرسه اش می اندیشد. برای او تنها چیزی که حائز اهمیت است نتیجه گرفتن از پژوهش در عمل است نه برنده شدن در مسابقه .

از خود می پرسید : مگر چنین شخصی هم وجود دارد ؟ مگر کسی نادان است که به مسابقه فکر نکند و فقط به اعتلای نظام آموزشی فکر کند؟ چطور امکان دارد کسی که پژوهش عملی مبتنی بر بازخورد انجام می دهد در جشنوراه شرکت کند ؟ پاسخ این سولات به یکی دو دهه قبل برمی گردد. آن زمان اصلا اینترنتی به این شکل فعال نبود و در سایت هایی مثل ما نمونه های مختلف اقدام پژوهی گذاشته نمی شد. در آن زمان آنقدر برنده شدن در پژوهش عملی ملاک نبود و کسانی که شرکت می کردند بیشتر تجربیات اعمال شده و نتیجه گرفته شده خودشان را در قالب متنی ساده ارائه می نمودند.آنها اقدام پژوه برتر و خارق العاده بودند.

معلمان می توانند درخصوص پاسخ به مسایلی از قبیل موارد زیر از روش اقدام پژوهی استفاده نمایند.

1. اصلاح و ارتقاء یادگیری دانش آموزان، ۲. اصلاح و ارتقاء برنامه های تدریس، ۳. انطباق وتدوین استراتژیهای آموزشی برای یاددهی مطالب، ۴. توسعه واصلاح مهارتهای حرفه ای

شرایط لازم برای پژوهشگر شدن معلمان:

برای اینکه معلمان به پژوهش روی آورند لازم است:

1. آرامش خاطر نسبی داشته باشند و از امکانات پژوهشی مناسب در محیط مدرسه و از آزادی عمل نسبی برخودار باشند و در قید و بندهای ریز و درشت اداری و مدرسه نباشند.
2. احساس تعهد و تعلق برای اصلاح امور آموزشی تا بدین وسیله به پژوهش روی آورند.
3. روحیه مشارکت جویی با همکاران و دانش آموزان و دیگر عناصر مؤثر در امر یادگیری داشته باشند.
4. روحیه نقادی در عین حال انعطاف­پذیر داشته باشند و پرسش­گر باشند.
5. اطلاعات اولیه لازم را داشته باشند و آگاهی از اصول اولیه پژوهش و دانش تربیتی و رشته­های وابسته داشته باشند و استفاده از یافته­های پژوهشی دیگران، در موقعیت­های آموزشی.
6. اعتقاد و احترام به دیگران و پذیرش دیدگاه­های گوناگون

 الگوهای متفاوت در فرایند اقدام پژوهی  

برای فرایند اقدام ­پژوهی الگوهای متفاوتی ارائه شده است. ولی جنبه­ی مهمی که تمام آن­ها اتفاق نظر دارند، عمل کردن در قالب چرخه هاست. استفـاده از چـرخه راهی سودمند برای یـافته­های اقدام ­پژوهی است. جنبه­ی اساسی این چرخه­ها عبارتند از: برنامه­ریزی، اجرا و جستجو برای یافتن واقعیت.

برای اقدام­پژوهی چهار مرحله را معرفی کرده­اند:

• مرحله اول: تشخیص و برنامه­ریزی
• مرحله دوم: اقدام برای رفع مشکل
• مرحله سوم: مشاهده به منظور نمایان کردن میزان تغییرات انجام شده برای رفع مشکل
• مرحله چهارم: بازتاب

– نتایج پژوهش از بالا یا بیرون به مدرسه و کلاس صادر نمی­شود بلکه به همت معلم و همکاران او بدست می­آید.

معلمان پس از فراگیری مفاهیم اقدام پژوهی چه چیزهایی کسب می کنند؟

معلمان و دبیران عزیز همیشه و همواره در طلب تربیت و دانش و ارائه آن به دانش آموزان جانفشانی می کنند. آنان می دانند که شمع محفل دانایانند. معلمان قبل از این مفاهیم نیز دین بزرگی بر ما داشته اند. در واقع این مفاهیم تئوریک تازه باب شده است و سال های قبل اصلا مرسوم نبود. در کل ، آنها پس از فراگیری مفاهیم فوق و به کار گیری آنها از نظر کتابت بسیار قوی تر می گردند. این مفاهیم هم به آنها کمک های شایانی می کند. در وقع به عنوان مثال :

• علاوه بر پرداختن به مباحث نظری به طور آسان و صریح مراحل علمی و کاربردی را در کلاس اجرا می کنند.- گام های پژوهش با ذکر موارد و مثال های مرتبط معرفی شده است .
• از منابع علمی معتبر و تجربیات دیگر پژوهشگران استفاده می نمایند.
• بخش های مربوط به ( متغیر ، فرضیات ، جامعه آماری ، نمونه گیری ، جمع آوری اطلاعات ، و بخش تجزیه و تحلیل در ابعاد آماری ) را در اقدام پژوهی به صورت عملی اجرا می کنند.
• با تکیه بر معلومات و تجربیات خود در راستای قدرتمندی و شرکت در جشنوراه های در سطوح بالاتر می کوشند.
• معلمان تجربیاتشان را با هم به صورت تئوری هم به اشتراک می گذارند.
• از تجربیات همکارانشان و از اقدام پژوهی های آنها در جهت رفع مشکلات کلاسی و مدرسه شان بهره می برند.

اقدام پژوهی در عصر کنونی

در سال های اخیر انقلابی عظیم در عرصه تحقیق و پژوهش رخ داده است . شناخت و کاربرد روش های تحقیق پیشرفت بیشتر در این امر را سرعت بخشیده و راه حل های مناسب پیش روی بشریت قرار داده است .مهمترین عامل تسریع این پیشرفت ، ابداع و به کار بردن روش های علمی تحقیق بوده است .از جمله این شیوه ها می توان به شیوه اقدام پژوهی ( پژوهش در عمل ) اشاره نمود .

این تحول عظیم در امر پژوهش حاصل پژوهش های صاحب نظرانی است که با استفاده از اصول علمی ، پژوهش های ارزشمندی را انجام داده اند و به گردآوری منابع مرتبط با این عنوان پرداخته اند .

به طور کل اهداف مطالعه و آموزش اقدام پژوهی شامل موارد زیر مشود :

۱-فراگیری روش بیان و پیگیری مسائل و مشکلات که در محیط پیرامون با آن مواجه هستیم .

۲-کسب مهارت لازم جهت اجرای پروژه های اقدام پژوهی

۳-کسب مهارت لازم در ارائه گزارش اقدام پژوهی.

ادبیات و پیشینه تحقیق در اقدام پژوهی

عرفانی و همکاران  در پژوهشی ” نشان دادند که میانگین رتبه کاربرد نظریه های یادگیری، نگرش به نقش شیوه صحیح ارزشیابی، نگرش به استفاده از وسایل آموزشی و کمک آموزشی، انگیزه های کاری معلمان، مدیریت کلاس معلمان درس پژوه از عادی بیشتر است .

برای دانلود اقدام پژوهی با رویکرد ساحتی و به روز کلیک کنید 

سعیدی نژاد نشان داد که دوره­های آموزش اقدام­پژوهی باعث افزایش به کارگیری تفکر انتقادی در معلمان می­گردد. همچنین پژوهش ایمان زاده نشان داد که میزان بکارگیری آموخته­های کلاس­های اقدام ­پژوهی در کلاس­های درس توسط معلمان به تفکیک سابقه کار، امکانات و تجهیزات موجود در مدارس، توان علمی مدرسان دوره، جنسیت (زن و مرد) و نحوه ارزیابی از میزان یادگیری معلمان توسط مدرسان دوره متفاوت است.

نتایج پژوهش اسکندری

نتایج پژوهش اسکندری  نشان می­دهد که آموزش اقدام­پژوهی بر عملکرد (آموزشی، پرورشی، پژوهشی، انتشاراتی، خدماتی، رشد حرفه­ای و ارزشیابی) معلمان تأثیر مثبت داشته است. صدیق میرعظیمی نشان داد که بین گذراندن دوره­های آموزشی اقدام­پژوهی (معلمان پژوهنده) و علاقه­مندی معلمان نسبت به انجام پژوهش تفاوت معنی­داری وجود دارد.

عبیات نشان داد که دوره­های آموزش اقدام­ پژوهی توانسته است مشارکت دادن دانش­آموزان در تحقیق را افزایش دهد. سامانی و همکار نشان دادند که بکارگیری این رویکرد می تواند زمینه ای را برای اصلاح و ارتقاء سطح یادگیری دانش آموزان، برنامه های آموزشی، روشهای تدریس، تدوین استراتژی های یادگیری ویاددهی و توسعه مهارتهای حرفه ای درمعلمان مهیا نماید.

شمس مورکانی نشان داد که شرکت معلمان در دوره­های بازآموزی و ضمن خدمت بـاعث افزایش رغبت آنان به فعالیت­های پژوهشی می­شود.

کیفیت تدریس و مهارت حرفه ای معلمان

کیفیت تدریس و مهارت حرفه ای معلمان نیاز آشکار جامعه آموزش دهنده امروز ماست. لذا برای برآورده شدن این نیاز بایستی بپذیریم که همواره به تجربه های معلمان نیازمندیم. به نظر می رسد برای معلمانی که بخواهند در شرایط کنونی درحرفه خویش موفق باشند، به عنوان«پژوهش درعمل» یک رویکرد نوین و کارا است. چرا که به وسیله آن می توانند مشکلات آموزشی خود را چاره جویی کرده و نتایج آن را به عنوان یک تجربه برای همکاران خود که در موقعیتی مشابه قراردارند، ارائه نماید.

فعالیت­های زیادی در زمینه گسترش طرح معلم پژوهنده، از سال ۱۳۷۵ در آموزش و پرورش در حال جریان است. گروه­ها و بخش­هایی در این زمینه در حال فعالیت هستند تا بتوانند فاصله موجود بین تحقیق و عمل را از میان برده و معلمان را در جهت اصلاح و بهبود آموزش، رفع مشکلات تدریس و یادگیری مبتلا به کلاس، توانا و خلاق سازند، برنامه معلم پژوهنده، از لحاظ کمی و کیفی گسترش یافته است.

مدل مفهومی اقدام پژوهی

معلمان می کوشند نیازهای متفاوت دانش آموزان را در ارتباط با موفقیت های تحصیلی شان درک کنند و به عنوان یک پژوهشگر در کلاس درس نسبت به روابط میان معلم و دانش آموز، آنچه در کلاس اتفاق می افتد، ارزشیابی فرآیند یاددهی– یادگیری، شناخت بیش تر دانش آموزان و علایق آنها به فهم بیش تری قائل شوند. به علاوه مسئولیت مستقیم ارزشیابی میزان موفقیت دانش آموزان و کیفیت آموزشی خود را برعهده می گیرند و این خود ارزیابی توانایی های معلم را در بهبود فرایندیاددهی– یادگیری تا حدود زیادی بالا می برد. بر اساس آنچه که گفته شد می توان مدل زیر را ارائه و مبنای تحقیق قرار داد:

ویژگی های اقدام پژوهی :

نظم و کنترل ، نوآوری ، عینیت ، تعمیم پذیری ، صبر ، جرأت ، دقت ، تخصص ، قاعده تجاهل و رعایت اصل بی طرفی .

1. نظم و کنترل : معلم پژوهنده یک روش منظم است و محقق از گام های متوالی پیروی می کند که به دنبال هم انجام شده و موجب رسیدن به هدف می شود .
2. نوآوری و توسعه ای بودن : در معلم پژوهنده باید بر مسائلی تأکید شود که تکراری نباشد و از زاویه ای جدید به مسأله نگریسته شود و انجام آن منجر به توسعه دانش بشر گردد .
3. عینیت ، واقعی بودن : معلم پژوهنده با پدیده های قابل سنجش و اندازه گیری سرو کار دارد شواهد باید به روش عینی جمع آوری شود .
4. تعمیم پذیری : معلم پژوهنده باید توانایی تعمیم ( عمومیت بخشیدن ) نتایج از مشاهدات محدود به کل را داشته باشد .
5. صب : معلم پژوهنده فعالیتی منظم است که باید با صرف زمان کافی انجام شود و با حوصله تک تک مراحل پیگیری و انجام شود .
6. جرئت : در مواردی ، اجرای یک معلم پژوهنده نیاز به جرأت و شهامت دارد ، زیرا همیشه نتایج حاصل از اقدام پژوهی مورد قبول همگان نیست و مخالفت هایی را به وجود می آورد .
7.  دقت : دقت در انجام اقدام پژوهی موجب می شود که در صورت ایجاد شرایط یکسان قبلی بتوان اقدام پژوهی مشابه انجام داد و نتایج  را از جوانب مختلف مورد مقایسه قرار داد .
8. تخصص : اقدام پژوهی باید از روش های متنوع و گسترده آگاهی داشته باشد و با تسلط بر آنها و استفاده از مهارت خود ، اقدام پژوهی را انجام دهد .
9. قاعده تجاهل : اقدام پژوه باید ابتدا ذهن خود را از موضوع مورد نظر خالی فرض کند و پیرامون موضوع ، خود را به نادانی بزند ، سپس به پژوهش و تحقیق بپردازد و از هرگونه قضاوت و پیش داوری عجولانه بپرهیزد .
10. رعایت اصل بی طرفی : هر اقدام پژوه دارای علایق ، نظرات ، آرزوها ، باورها و … خاص خود است . به برخی علاقه مند و نسبت به برخی دیگر بی علاقه و حتی مخالف است . هیچ یک از این موارد در فرِند و ماهیت اقدام پژوهی نباید تأثیر بگذارد .[/Vc_column_text][/Vc_column][/Vc_row]

    نمونه فایل های اقدام پژوهی

    اینجا کلیک کنید